ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: H ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ / ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕΤΡΙΑΣΗΣ ΑΚΡΑΙΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ

Μαθησιακά Αποτελέσματα:

• Η εξοικείωση με τις έννοιες της φυσικής και ανθρωπογενούς μεταβλητότητας του κλίματος.
• Η εξοικείωση με τις θεμελιώδεις έννοιες φυσικής της ατμόσφαιρας.
• Η εξοικείωση των μεθόδων μέτρησης και αποτίμησης της κλιματικής αλλαγής.
• Η κατανόηση των δεδομένων που αφορούν στην ανθρωπογενή επίδραση στο κλίμα.
• Η κατανόηση των τρόπων περιγραφής του σημερινού και του μελλοντικού κλίματος μέσω των μαθηματικών μοντέλων.
• Η εξοικείωση με τις παγκόσμιες, ευρωπαϊκές πολιτικές για το μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών.
• Αυτόνομη εργασία.
• Ομαδική εργασία.
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον.
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον.
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών.
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον.
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Περιεχόμενο Μαθήματος:

1. Θεωρία: Εισαγωγή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και στα αέρια που το αποτελούν, τεκμηρίωση αύξησης παγκόσμιας θέρμανσης.
2. Θεωρία: Η σύσταση της ατμόσφαιρας – Οι αλλαγές του κλίματος στο παρελθόν.
3. Θεωρία και ασκήσεις: Πηγές παραγωγής αερίων θερμοκηπίου, ανθρακικό αποτύπωμα, θέματα φθοριούχων αερίων και προστασίας όζοντος.
4. Θεωρία και ασκήσεις: Μετρήσεις CO2, αύξηση της μέσης στάθμης της θάλασσας, οξίνιση ωκεανών, συρρίκνωση πάγων, ακραία καιρικά φαινόμενα.
5. Θεωρία και ασκήσεις: Η Έκτη Έκθεση του IPCC (Sixth Assessment Report – AR6) – Κλιματικά σενάρια IPCC – Shared Socioeconomic Pathways (SSPs).
6. Θεωρία και ασκήσεις: Τεχνολογίες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, δέσμευση και γεωλογική αποθήκευση άνθρακα (CCS), πολιτικές για την μείωση εκπομπών.
7. Θεωρία και ασκήσεις: Υπολογισμός αποθεμάτων άνθρακα βλάστησης.
8. Θεωρία: Διεθνές θεσμικό πλαίσιο, Πρωτόκολλο του Κιότο, Συμφωνία των Παρισίων, Σύμβαση-πλαίσιο ΟΗΕ για το κλίμα.
9. Θεωρία: Νομικό Πλαίσιο: Ελληνικό και Ευρωπαϊκό πλαίσιο – Εμπόριο Εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
10. Θεωρία: Κλιματικές διαπραγματεύσεις και κλιματική διπλωματία, υποχρεώσεις παρακολούθησης εκπομπών και υποβολής εκθέσεων και επαληθεύσεων (MRV).
11. Θεωρία και ασκήσεις: Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, Εθνική Στρατηγική Προσαρμογής και Περιφερειακά Σχέδια Προσαρμογής, πολιτική προστασία.
12. Θεωρία και ασκήσεις: Ανάλυση επιπτώσεων, μείωση τρωτότητας και αύξηση ανθεκτικότητας, αξιολόγηση κλιματικού κινδύνου.
13. Παραδείγματα εθνικών πολιτικών δέσμευσης άνθρακα μέσω διαχείρισης εκτάσεων.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία:
Ελληνική Βιβλιογραφία
1. Κλιματολογία και Κλιματική Αλλαγή
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 112691796, Έκδοση: 1η/2022
Συγγραφείς: Barry Roger, Hall-McKim Eileen A., Νάστος Παναγιώτης (Επιστ. Επιμέλεια) ISBN:
9789604189724
Διαθέτης (Εκδότης): ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α. ΤΖΙΟΛΑ & ΥΙΟΙ Α.Ε.
2. Κλιματική Αλλαγή
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 94691991
Σελίδα 4 από 8
Έκδοση: 1η/2021
Συγγραφείς: Πασχαλίδου Αναστασία
ISBN: 978-960-418-812-3
Τύπος: Σύγγραμμα
Διαθέτης (Εκδότης): ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α. ΤΖΙΟΛΑ & ΥΙΟΙ Α.Ε
3. ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 68390777
Έκδοση: 1η/2017
Συγγραφείς: Εμμανουέλα Δούση
ISBN: 9789605696269
Τύπος: Σύγγραμμα
Διαθέτης (Εκδότης): Εκδόσεις Κυριάκος Παπαδόπουλος Α.Ε
4. Κλιματική Αλλαγή – Βιώσιμη Ανάπτυξη & Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 22825981
Έκδοση: 1η έκδ./2009
Συγγραφείς: Ανανιάδου – Τζημοπούλου Μαίρη [Συντονιστής έκδοσης], Τσιούρης Σωτήρης
[Συντονιστής έκδοσης]
ISBN: 9789604561797
Τύπος: Σύγγραμμα
Διαθέτης (Εκδότης): Ζήτη Πελαγία & Σια Ι.Κ.Ε.
5.ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 94643576
Έκδοση: 1η/2020
Συγγραφείς: ΔΟΥΣΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ
ISBN: 9789606541124
Τύπος: Σύγγραμμα
Διαθέτης (Εκδότης): ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΕΕΤΕ
6. ΥΠΕN, Δνση Κλιματικής Αλλαγής. 2016. Εθνικη Στρατηγικη Για Την Προσαρμογη Στην
Κλιματικη Αλλαγη.
7.ΥΠΕΝ. 2022. “Νόμος 4936/2022. Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση Στην Κλιματική
Ουδετερότητα Και Προσαρμογή Στην Κλιματική Αλλαγή, Επείγουσες Διατάξεις Για Την
Αντιμετώπιση Της Ενεργειακής Κρίσης Και Την Προστασία Του Περιβάλλοντος.” ΥΠΕΝ.
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/autism-spectrum-disorders.
8.ΦΕΚ Β΄4893. 2019. “Κύρωση Του Εθνικού Σχεδίου Για Την Ενέργεια Και Το Κλίμα (Εσεκ).”
http://www.elinyae.gr/ethniki-nomothesia/ya-42019-fek-4893b-31122019.
ΦΕΚ Β΄4893. 2022. “Τροποποίηση Και Κωδικοποίηση Της Υπό Στοι- Χεία ΔΙΠΑ/Οικ.37674/27-
7-2016 Υπουργικής Απόφασης «Τροποποίηση Και Κωδικοποίηση Της Υπουργικής Απόφασης
1958/2012 – Κατάταξη Δη- Μοσίων Και Ιδιωτικών Έργων Και Δραστηριοτήτων Σε Κατηγορίες
Και Υποκατηγορίες Σύμφω.” Vol. 841.
Προτεινόμενη πρόσθετη ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία
Banti, Maria Α, Kyriakos Kiachidis, and Alexandra Gemitzi. 2019. “Estimation of Spatio-
Temporal Vegetation Trends in Different Land Use Environments across Greece.” Journal of
Land Use Science, 1–16. https://doi.org/10.1080/1747423X.2019.1614687.
Σελίδα 5 από 8
Böhm, F., A. Haase-Schramm, A. Eisenhauer, W.-C. Dullo, M. M. Joachimski, H. Lehnert, and J.
Reitner. 2002. “Evidence for Preindustrial Variations in the Marine Surface Water Carbonate
System from Coralline Sponges.” Geochemistry, Geophysics, Geosystems 3 (3): 1–13.
https://doi.org/10.1029/2001gc000264.
Cawley, Gavin C. 2011. “On the Atmospheric Residence Time of Anthropogenically Sourced
Carbon Dioxide.” Energy & Fuels 25 (11): 5503–13. https://doi.org/10.1021/ef200914u.
Chen, Chi, Taejin Park, Xuhui Wang, Shilong Piao, Baodong Xu, Rajiv K Chaturvedi, Richard
Fuchs, et al. 2019. “China and India Lead in Greening of the World through Land-Use
Management.” Nature Sustainability 2 (2): 122–29. https://doi.org/10.1038/s41893-019-0220-
7.
European Commission. 2018. “Commission Implementing Regulation (EU) 2018/2066 of 19
December 2018 on the Monitoring and Reporting of Greenhouse Gas Emissions Pursuant to
Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council and Amending
Commission Regulation (EU) No 601,” no. 601: L 334/1. https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/
EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018R2066&from=EN.
European Comssion. 2018. “COMMISSION IMPLEMENTING REGULATION (EU) 2018/2067 of 19
December 2018 on the Verification of Data and on the Accreditation of Verifiers Pursuant to
Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council,” no. July: 22–33.
European Comssion. 2021. “Report from the Commission to the European Parlaiment and the
Council on the Functioning of the European Carbon Market in 2020 Pursuant to Articles 10(5)
and 21(2) of Directive 2003/87/EC (as Amended by Directive 2009/29/EC and Directive (EU)
2018/410)” 10.
“European Court of Auditors Carbon Footprint Report 2014.” 2016.
Gemitzi, Alexandra, Reyadh Albarakat, Foteini Kratouna, and Venkat Lakshmi. 2021. “Land
Cover and Vegetation Carbon Stock Changes in Greece : A 29-Year Assessment Based on
CORINE and Landsat Land Cover Data.” Science of the Total Environment 786: 147408.
https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2021.147408.
Gemitzi, Alexandra, Maria Α Banti, and Venkat Lakshmi. 2019. “Vegetation Greening Trends in
Different Land Use Types : Natural Variability versus Human-Induced Impacts in Greece.”
Environmental Earth Sciences 78 (5): 1–10. https://doi.org/10.1007/s12665-019-8180-9.
Giorgi, F. 2006. “Climate Change Hot-Spots.” Geophysical Research Letters 33 (8): L08707.
https://doi.org/10.1029/2006GL025734.
Giorgi, F., and P. Lionello. 2008. “Climate Change Projections for the Mediterranean Region.”
Global and Planetary Change 63 (2–3): 90–104.
https://doi.org/10.1016/j.gloplacha.2007.09.005.
Huang, Jianping, Blanca Mendoza, John S Daniel, Claus J Nielsen, Leon Rotstayn, and Oliver
Wild. 2013. “Anthropogenic and Natural Radiative Forcing.” Climate Change 2013 the Physical
Science Basis: Working Group I Contribution to the Fifth Assessment Report of the
Intergovernmental Panel on Climate Change 9781107057999: 659–740.
https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.018.
IPCC. 2014. “Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and
III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change.” Core
Writing Team, Pachauri , R.K. Meyer, L.A. https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004.
Σελίδα 6 από 8
IPCC. 2019. Foreword Technical and Preface. Climate Change and Land: An IPCC Special Report
on Climate Change, Desertification, Land Degradation, Sustainable Land Management, Food
Security, and Greenhouse Gas Fluxes in Terrestrial Ecosystems.
IPCC. 2021. “Summary for Policymakers.” IPCC, 2021: Summary for Policymakers. In: Climate
Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth
Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Vol. 9781107025.
https://doi.org/10.1017/CBO9781139177245.003.
Kármán, Theodore von, and Lee Edson. 1967. The Wind and Beyond, Σελ. 343.
Knorr, Wolfgang. 2009. “Is the Airborne Fraction of Anthropogenic CO2 Emissions Increasing?”
Geophysical Research Letters 36 (21): 1–5. https://doi.org/10.1029/2009GL040613.
Levin, I., and V. Hesshaimer. 2000. “Radiocarbon – A Unique Tracer of Global Carbon Cycle
Dynamics.” Radiocarbon 42 (1): 69–80. https://doi.org/10.1017/S0033822200053066.
Neukom, Raphael, Luis A Barboza, Michael P Erb, Feng Shi, Julien Emile-Geay, Michael N
Evans, Jörg Franke, et al. 2019. “Consistent Multidecadal Variability in Global Temperature
Reconstructions and Simulations over the Common Era.” Nature Geoscience 12 (8): 643–49.
https://doi.org/10.1038/s41561-019-0400-0.
Peters, Glen P, and Zeke Hausfather. 2020. “Emissions – the ‘business as Usual’ Story Is
Misleading.” Nature 577 (January): 618–20.
Pidwirny, M. 2006. “‘The Layered Atmosphere’. Fundamentals of Physical Geography, 2nd
Edition. Date Viewed: November 2022.
Http://Www.Physicalgeography.Net/Fundamentals/7b.Html.” 2006.
Ritchie, Hannah. 2020. “Www.OurWorldinData.Org.” 2020. 2020.
Sahney, Sarda, Michael J Benton, and Howard J Falcon-Lang. 2010. “Rainforest Collapse
Triggered Carboniferous Tetrapod Diversification in Euramerica.” Geology 38 (12): 1079–82.
https://doi.org/10.1130/G31182.1.
Shepherd, A, and et al. 2020. “Mass Balance of the Greenland Ice Sheet from 1992 to 2018.”
Nature 579 (August 2019): 233–54. https://doi.org/10.1038/s41586-019-1855-2.
Stanley, Steven M., and John A. Luczaj. 2015. Earth System History. Fourth Edition.
Freeman/Macmillan Higher Education, New York, NY, 2015.
“Summary for Policymakers. [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, M.
Tignor, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem (Eds.)]. In: Climate
Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability.” 2022. Contribution of Working Group II
to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [H.-O.
Pörtner, D.C. Roberts, M.
Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V.
Möller, A. Okem, . https://doi.org/10.1017/9781009325844.001.
UNFCCC. 1992. “United Nations Framework Convention on Climate Change United Nations.”
United Nations Frameork Convention on Climate Change, 1–33.
Wright, Laurence A, Simon Kemp, and Ian Williams. 2011. “‘Carbon Footprinting’: Towards a
Universally Accepted Definition.” Carbon Management 2 (1): 61–72.
https://doi.org/10.4155/cmt.10.39.
Zhu, Zaichun, Shilong Piao, Ranga B Myneni, Mengtian Huang, Zhenzhong Zeng, Josep G
Canadell, Philippe Ciais, et al. 2016. “Greening of the Earth and Its Drivers.” Nature Climate
Change 6 (8): 791–95. https://doi.org/10.1038/nclimate3004.
Σελίδα 7 από 8
Ιστότοποι:
“NASA, Https://Imagine.Gsfc.Nasa.Gov/.” 2022. 2022.
“NASA, Https://Ozonewatch.Gsfc.Nasa.Gov/.” 2022. 2022.
NASA. 2019. “Https://Climate.Nasa.Gov/News/2915/the-Atmosphere-Getting-a-
Handle-on-Carbon-
Dioxide/#:~:Text=By%20volume%2C%20the%20dry%20air,Methane%2C%20nitrous%
20oxide%20and%20ozone.” 2019.
Gonchar, Michael. 2019. “Https://Www.Nytimes.Com/2019/02/28/Learning/Teachabout-
Climate-Change-with-These-24-New-York-Times-Graphs.Html.” 2019.
“Greek Energy 2019. Greek Energy Press.” 2019.
https://issuu.com/citroniogr/docs/greek_energy_2019_low.
“Http://Playingwithgeologicaltime.Weebly.Com/.” 2022. 2022.
“Https://Www.Greatgreenwall.Org/.” 2022. 2022.
“Https://Www.Kathimerini.Gr/Economy/561944860/Eyropaiko-Koinovoylio-Prasines-
Oi-Ependyseis-Se-Pyriniki-Energeia- Kai-Fysiko-Aerio/.” 2022. 2022.
“Https://Www.Nature.Org/En-Us/.” 2022. 2022.
“Https://Www.Ungm.Org/Shared/KnowledgeCenter/Pages/UNFCCC.” 2022. 2022.
https://unfoundation.org/